‘Bedrijf minstens drie keer per week de liefde’, schreef de Dalai Lama in zijn ‘Instructies voor het leven’. Althans, dat dacht de staf van het Wereldmuseum in Rotterdam. Deze casus uit 2007 werpt licht op de recente sluiting van de bibliotheek van het Tropenmuseum, meen ik.

Eind oktober 2013 werd duidelijk dat ook het laatste deel van de bibliotheekcollectie van het Koninklijk Instituut voor de Tropen gered is: De wereldvermaarde Bibliotheca Alexandrina in Alexandrië neemt zeven kilometer aan boeken en andere documenten over. Eerder bracht het Tropeninstituut de overige delen van de collectie onder bij de Universiteit Leiden, het Kennis- en Documentatiecentrum voor Medische Geschiedenis in Urk, en het Vredespaleis in Den Haag.

De sluiting van de Museumbibliotheek en het afstoten van de collectie werden onvermijdelijk door bezuinigingen bij het ministerie van Buitenlandse Zaken, dat de financiering van de culturele afdelingen van het Tropeninstituut met ingang van 2013 stop zette. Met die sluiting en verkoop verliest het Tropenmuseum niet alleen een unieke bibliotheek, maar ook de bijbehorende expertise. Hoe het wegvallen van kennis en kunde, die voor een belangrijk deel uit ‘tacit knowledge‘–onbewuste of ongrijpbare kennis– bestaat, musea parten kan spelen werd enkele jaren geleden duidelijk in het Wereldmuseum in Rotterdam.

Het Wereldmuseum ontsloeg wegens een gebrek aan inkomsten drie van de vier vaste curatoren en dat bleef niet zonder gevolgen. In 2007 maakte het museum reclame voor een tentoonstelling over de 14 Dalai Lama’s met een ten onrechte aan de huidige Dalai Lama toegeschreven kreet: ‘Bedrijf minstens drie keer per week de liefde’. Een stagiaire trapte in een reeds lang doorziene internet hoax, ook de freelance curator doorzag deze niet. In een opiniestuk voor De Volkskrant maakte ik duidelijk waarom zulke beoordelingsfouten niet zo onschuldig zijn als zij misschien lijken.