De ‘remake’ van Carl Sagans ‘Cosmos’ trekt veel belangstelling, maar wie weet waar en wanneer Sagan († 1996) de dalai lama ontmoette? Wat bespraken zij eigenlijk, en wat valt daaruit op te maken?

Dit weekend wordt de eerste aflevering van de documentaireserie ‘Cosmos: A Spacetime Odyssey’ uitgezonden. Dit vervolg op van ‘Cosmos: A Personal Voyage’ (1980) kwam tot stand onder verantwoordelijkheid van Sagans weduwe, Ann Druyan. Onafhankelijk van elkaar blikten zij beiden terug op de gesprekken die Sagan in maart en december 1991 met de veertiende dalai lama voerde.

Dankzij mijn onderzoek beschik ik over de filmopnamen van de ontmoeting tussen Carl Sagan en de dalai lama aan Cornell University. Ik ga na of de conclusie die Sagan en Druyan aan hun interactie met de dalai lama verbonden—als zou zijn houding vergeleken met die van traditionele geestelijken een baken van openheid zijn—gerechtvaardigd is.

Mijn conclusie luidt: wie echt wil weten hoe de dalai lama denkt moet hem niet vragen wat wetenschap tegenover religie vermag—óf andersom—maar hoe hij zelf fantasie en werkelijkheid scheidt.